Czym jest rozejście mięśnia prostego brzucha
To zaburzenie występujące w obrębie przedniej ściany brzucha, w którym dochodzi do oddalenia od siebie głów mięśni prostych brzucha i osłabienia kresy białej. Za patologię uznaje się szerokość ponad dwóch palców pomiędzy krawędziami mięśnia. Nie jest to jednak ostateczny wyznacznik. W badaniu najważniejsza jest ocena wydolności mięśniowej, ponieważ to ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Z wiekiem oraz liczbą przebytych ciąż, szerokość pomiędzy brzuścami może być większa co uznaje się za normę, jeżeli mięśnie odzyskały swoją funkcję.
Objawy RMPB
Dwa charakterystyczne objawy, które można zauważyć to:
- wypukły brzuch, który nie zmienia się pomimo spadku wagi, oraz
- stożkowanie brzucha w obrębie jego środkowej części (od mostka do spojenia łonowego) podczas unoszenia głowy lub nóg w leżeniu tyłem
Dodatkowo mogą występować:
- bóle kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego
- zaburzenia w obrębie miednicy: bóle, nietrzymanie moczu czy stolca
Mięsień poprzeczny brzucha, a rozejście mięśnia prostego brzucha
Głównym celem postępowania terapeutycznego jest powrót funkcji mięśni brzucha. Na początkowym etapie uwaga skierowana jest głównie na mięśniu poprzecznym brzucha, który położony jest najgłębiej i okala nasz tułów dookoła. Na tym mięśniu ułożone są mięśnie skośne wewnętrzne, dalej zewnętrzne i na wierzchu mięśnie proste.
Mięsień poprzeczny brzucha zapewnia stabilizację naszej postawy ciała. W przypadku utraty jego funkcji dochodzi do przeciążeń i bólów w obrębie kręgosłupa lędźwiowo- krzyżowego. Dodatkowo jest mięśniem współpracującym z przeponą i mięśniami dna miednicy. Wpływa na prawidłowy oddech, na zdolność trzymania moczu i stolca.
Konsekwencje RMPB
- defekt kosmetyczny: wypukły brzuch, pomimo utarty wagi,
- bóle kręgosłupa lędźwiowego i lędźwiowo- krzyżowego,
- zaburzenia w postawie ciała,
- ograniczenia pracy przepony, a w konsekwencji problemy z oddychaniem,
- zaburzenia w obrębie dna miednicy tj: nietrzymanie moczu i stolca, obniżenie narządów,
- zaburzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych i pogorszenie pracy układu pokarmowego tj: zaparcia, bóle brzucha.
Kiedy rozpocząć fizjoterapię?
Już w trakcie trwania połogu fizjoterapeuta może przeprowadzić diagnostykę w zakresie rozejścia i funkcjonowania Twoich mięśni. Mimo, że jest to okres, w którym działa jeszcze relaksyna, a regeneracja i obkurczanie tkanek dopiero się rozpoczynają, to taka wizyta nie jest przeciwskazaniem do oceny rozejścia. Fizjoterapeuta bierze pod uwagę wcześniej wymienione czynniki i odpowiednio dopasowuje diagnostykę. Pozwala to na wczesne wykrycie poważniejszego problemu lub wykluczenie go.
Pamiętaj, nigdy nie jest za późno.
Z takiej wizyty możesz skorzystać w każdej chwili. Jeżeli jesteś kilka lat po porodzie i zauważyłaś niepokojące objawy, nie zniechęcaj się. Wykonaj diagnostykę u fizjoterapeuty i podejmij kroki do lepszego funkcjonowania Twojego organizmu.
Jakie ćwiczenia zastosować przy rozejściu
Terapia rozejścia jest indywidualnie dostosowywana do pacjentki. Jednak istnieje pięć uniwersalnych zasady.
- Koniecznie rozpocznij od ćwiczeń oddechowych. Połóż swoje dłonie w okolicy dolnych żeber, pod piersiami. Weź głęboki wdech nosem, rozpychając żebrami swoje dłonie, następnie z długim wydechem przez nos ściągnij żebra do środka. Ten ruch aktywuje mięsień poprzeczny brzucha.
- Popracuj nad postawą. Cała magia polega na włączeniu brzucha do pracy podczas czynności dnia codziennego. Należy to zrobić poprzez prawidłowe ustawienie miednicy w tzw. tyłopochyleniu.
- Rozciągaj odcinek lędźwiowy oraz zginacze bioder.
- Otwieraj klatkę piersiową.
- Wzmacniaj mięśnie głębokie.
Rozejście mięśnia prostego brzucha fizjoterapia rozpoczyna się od określenia szerokości rozejścia, oceny stanu funkcjonalnego brzucha i postawy ciała. Kolejny krok to terapia manualna, likwidująca napięcia w Twoim ciele, co umożliwi prawidłowe wykonywanie ćwiczeń. Terapia obejmuję naukę prawidłowego oddechu, reedukację posturalną oraz trening medyczny. Ćwiczenia dobierane są indywidualnie i dopasowywane do aktualnego stanu organizmu. Metodą wspomagającą jest aplikacja kinesiotapingu. Sukcesem nie jest samo zwężenie odległości pomiędzy brzuścami mięśnia prostego ale powrót funkcji mięśni brzucha.
Profilaktyka rozejścia mięśnia prostego brzucha
W trakcie trwania III trymestru rozejście mięśnia prostego brzucha jest naturalnym zjawiskiem. Dziecko w tym okresie osiąga swoją docelową wagę i potrzebuje już sporo miejsca w brzuchu mamy, dlatego mięśnie muszą się dostosować do aktualnych potrzeb organizmu. Kresa biała, która biegnie od mostka do spojenia łonowego rozciąga się, natomiast mięśnie proste brzucha rozchodzą się na boki.
Nadmierne rozciągnięcie kresy białej i rozejście mięśnia prostego objawia się stożkowaniem brzucha, czyli uwypukleniem go przy ruchach tułowia. Najczęściej pojawia się w pozycji leżącej przy uniesieniu głowy lub przy zmianie pozycji do siedzenia. Równie często pojawia się w sytuacji przyciągania nogi do brzucha w leżeniu tyłem.
Taki objaw sygnalizuje, że mięśnie nie spełniają funkcji stabilizującej, przez co dochodzi do zmian przeciążeniowych i dolegliwości bólowych w obszarze naszego ciała.
Jak zmniejszyć ryzyko pojawienia się nadmiernego rozejścia mięśni prostych brzucha?
Idealnie jeżeli w trakcie ciąży skorzystasz z wizyty u fizjoterapeuty, który sprawdzi ruchomość Twojego kręgosłupa oraz innych stawów i oceni jak działają Twoje mięśnie. Omówi z Tobą aktywność jaką lubisz wykonywać i dostosuje do Twojego aktualnego stanu.
Jak wygląda profilaktyka wystąpienia rozejścia mięśnia prostego brzucha?
Jest kilka zasad, które możesz zastosować, jeżeli Twoja ciąża przebiega prawidłowo.
Najważniejsze jest aby utrzymać aktywność mięśni głębokich przez cały okres trwania ciąży. Polega to na dbaniu o prawidłową postawę podczas codziennych czynności. Zwróć uwagę na prawidłowe ustawienie miednicy. W ciąży w wyniku zmian postawy ciała, często pojawia się tzw. przodopochylenie miednicy, które niekorzystnie wpływa na mięśnie brzucha i wywołuje przeciążenia w dolnym odcinku kręgosłupa. Popracuj nad neutralnym ustawieniem miednicy.
Druga zasada to aktywność fizyczna. Nie unikaj jej. Organizm ludzki nie lubi bezruchu. Nie ma tu ogólnej zasady, co do wyboru. To znów zależy od stanu wyjściowego Twojego ciała i samopoczucia po treningu. Lubisz spacery? Pozostań przy nich. Jeżeli po takim wysiłku pojawiają się jakieś dolegliwości bólowe, popraw swoja postawę i zmniejsz czas aktywności. Rower? Dopóki czujesz się na nim pewnie, nie ma przeciwwskazań. W większości przypadków joga i pilates będą dobrym rozwiązaniem.
Zadbaj o prawidłowe ciśnienie w jamie brzusznej. Wstawaj i kładź się przez bok. Kichaj i kaszl na wyprostowanym tułowiu, przez skręt do boku. Unikaj parcia na toalecie. Nie dźwigaj ciężkich przedmiotów, jeżeli musisz to zrobić podnoś je na wydechu (wydech aktywizuje mięśnie głębokie i poprawia stabilizację). Unikaj ubrań, które odciskają się na brzuchu.
Wprowadź trening oddechowy. Wykonaj kilka świadomych oddechów torem przeponowym. To idealny sposób na pobudzenie mięśni głębokich do pracy.
To wszystko możesz uzupełnić treningiem mięśni dna miednicy. Ich prawidłowa praca angażuje mięśnie głębokie, na których tak nam zależy. Dodatkowo to profilaktyka wystąpienia takich objawów jak: nietrzymanie moczu czy obniżenie narządów miednicy mniejszej oraz element przygotowania do porodu.
Pamiętaj, że zastosowanie się do podanych wskazówek nie jest gwarancją nie pojawienia się rozejścia. Są sytuacje, w których mimo naszych starań dochodzi do rozejścia, np. przez gwałtowny wzrost wagi w trakcie trwania ciąży, czy ułożenie dziecka, w sposób silnie uwypuklający brzuch.
Wprowadzenie w życie powyższych zasad, ma na celu zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia rozejścia mięśnia prostego brzucha lub osłabienie jego postępu. Dodatkowo jest to działanie, które na pewno ułatwi powrót funkcji mięśni po porodzie.
